II Wojna Światowa była okresem spustoszenia Polski. W wyniku okrutnych działań wojennych zginęły miliony ludzi, a zniszczeń nie uniknęło praktycznie żadne polskie miasto. Biłgoraj nie jest wyjątkiem. Tutaj wojna dotarła już w pierwszej połowie września 1939 roku.

Bitwa pod Biłgorajem 1939

Był 8 września, kiedy wojska niemieckie zabrały się za bombardowanie Biłgoraja. Od tego momentu zaczęły się regularne ataki Niemców i powtarzające się bombardowania, które doszczętnie zniszczył miasto. Tak utorowaną drogą wojska niemieckie planowały dostać się dalej na wschód. Z kolei wojsko polskie robiło wszystko, by do tego nie dopuścić. W efekcie w dniach 14,15 i 16 września toczyły się ciężkie walki, które zostały nazwane Bitwą o Biłgoraj. Niestety wojska polskie nie miały szans na zwycięstwo, co zmusiło Polaków do stopniowego wycofywania się na wschód.

17 września Niemcy rozpoczęli okupację Biłgoraja, będącym już w tamtym momencie miastem kompletnie zniszczonym. Uznaje się, że Biłgoraj spośród wszystkich miast województwa lubelskiego najbardziej ucierpiał podczas wojny. Ten fakt nie dziwi, biorąc pod uwagę jak istotnym ośrodkiem działań wojennych były tereny Biłgoraja.

Zagłada Polaków i Żydów

Swoim zwyczajem, naziści stosunkowo szybko zorganizowali na terenie zrujnowanego Biłgoraja getto dla Żydów. Stopniowo wywożono mieszkańców getta do obozów zagłady, których w okolicy nie brakowało. Niemcy transportowali mieszkańców przede wszystkim do obozu zagłady w Bełżcu. Wielu Żydów i Polaków zginęło w mieście, w wyniku terroru zgotowanego mieszkańcom przez nazistów. Pod koniec 1942 roku w Biłgoraju nie było już Żydów. Fakt ten jest tym bardziej przerażający, kiedy uświadomimy sobie, że do czasów wojny Żydzi stanowili większą część mieszkańców miasta. Według danych historycznych zaledwie 1000 Żydów zdołało uniknąć zagłady, uciekając z Armią Sowiecką na początku września.

W czasie II Wojny Światowej w Biłgoraju trwały regularne ataki partyzantów. Polacy nie zamierzali się poddawać. Udane akcje partyzantów zdobywały uznanie w całym kraju. Ostatecznie Biłgoraj wyzwolono spod okupacji niemieckiej latem 1944 roku, kiedy do miasta wkroczyły wojska sowieckie.